دختری از نسل انتظار

شانس و اقبال

خرافه يا واقعيت ؟!

كوچيك تر كه بوديم ، كارتون لوك خوش شانس مي داد ،

يادتونه ؟؟؟؟؟

يعني واقعا شانس حقيقت داره ؟؟

گاهي اوقات جريان‏ ها به نفع بعضى افراد به گونه‏ اى تمام مى‏ شود كه براى ديگرى آن‏گونه نيست مثلًا يه كاسبى، هر معامله‏ اي كه مى‏ كند به سودش تمام مى‏ شود يا هر جنسى مى‏ خرد قيمت آن جنس بالا مى‏ رود ،هر كالايى مى‏ فروشد با منفعت و بدون ضرر است ؛همه مى‏  گويند او آدم خوش‏ شانسى است.اما جريان امور براى بعضى افراد برعكس است به هر درى مى‏ زند بسته است و در هيچ كارى موفق نمى‏  شود اكنون اين سؤال پيش مى‏ آيد كه آيا واقعاً بخت و شانس وجود دارد؟

از آن‏جا كه معيار واقعى بودن و يا واهى بودن انديشه و عقيده‏ا، عقل آدمى است قبل از هر چيز ميزان ارزش چنين عقيده‏اى را از ديدگاه عقل مورد بررسى قرار مى‏ دهيم و سپس آن را از ديدگاه قرآن بررسى مى‏ كنيم.

بخت وشانس از ديدگاه عقل 

در جهان طبيعت هر حادثه‏ اى علتى دارد و در اثر همين ادراك است كه مفهوم چرا براى ذهن انسان پيدا مى‏ شود مفهوم چرا همان سوالى است كه ذهن از علت اشياء مى‏ كند. اگر ذهن اين قانون را نپذيرفته بود كه هر حادثه‏ اى علتى دارد ،مفهوم چرا براى ذهن مورد نداشت و نمى‏ شود چيزى بدون علت‏ «1» باشد.

اعتقاد به بخت و اقبال يا تصادف و اتفاق فقط از جهل به علت حاصل مى‏ شود و قضاى الهى به هيچ حادثه ‏اى مستقيماً و بلاواسطه تعلق نمى‏ گيرد بلكه هر حادثه‏اى را تنها از راه علل و اسباب خودش ايجاد مى‏ كند و انسان كه نمى‏ تواند در برابر علل حوادث بى تفاوت بماند و بايد براى هر حادثه‏ اى علتى بجويد اگر موحد و خداپرست باشد علل حوادث را به ذات پاك او كه طبق حكمتش همه چيز را روى حساب انجام مى‏ دهد باز مى‏ گرداند وگرنه يك سلسله علل خرافى و موهوم بى‏ اساس براى آن‏ها مى‏ تراشد يكى از آنها بخت و شانس است.

بخت وشانس از ديدگاه قرآن 
اسلام اقبال و ادبار انسان را در پرتو فعاليت‏هاى مثبت و منفى قرار داده است در منطق قرآن اگر شومى و بدبختى وجود داشته سرچشمه آن خود اعمال انسان است. قرآن مى‏ فرمايد:
لَّيْسَ لِلْانسَانِ إِلَّا مَا سَعَى‏ «نجم ، 39»
براى انسان جز آنچه تلاش كرده نيست.

اگر بشر اندكى واقع‏ بين باشد روابط علّى و معلولى حوادث و قضاياى عالم را درك مى‏ كند، مى‏ فهمد كه مسأله شانس و بخت يك خيال است و عقل و دين اسلام آن را به رسميت نمى‏ شناسد. كسى ذاتاً خوشبخت يا بدبخت نيست. گليم بخت هيچكس نه چنان سفيد بافته شده كه قابل سياه شدن نباشد و نه چنان سياه كه قابل سفيد شدن نباشد، گليم بخت هر كس همان صفحه روح و آيينه‏ ى قلب خود اوست اين صفحه هم قابل سفيد شدن است و هم قابل سياه شدن، علم و معرفت، ايمان و تقوا، اعتماد به نفس، مداومت بر عمل صالح، هم نشينى با نيكان اين صفحه را سفيد مى‏ كند و جهل، خرافات، تعصبات و فسق و فجور و مصاحبت با ناصالحان آن را سياه و تاريك مى‏ سازد«2»

______________________________
«1»علت چهار تا است فاعلى، مادى، صورى، غايى مثلًا يك پيراهن چهار علت مى‏ تواند داشته‏ باشد علت مادى كه پارچه باشد علت صورى كه شكل پيراهن باشد علت فاعلى كه خياط باشد و علت غايى كه پوشيدن باشد و نمى‏شود علتى ماوراى اين اسباب و علل چهار گانه باشد.
«2»اكبرى، محمود، خرافه ها و واقعيت ها، 1جلد، فتيان - قم، چاپ: سوم، 1391 ه.ش.ص 52به نقل از شهيد مطهري ، بيست گفتار ، ص80